W świecie kulinarnym istnieje wachlarz smaków, które w wyjątkowy sposób oddziałują na nasze zmysły – od słodkiego po gorzki, słony, kwaśny, a teraz także tajemniczy piąty smak: umami. Ten nieco enigmatyczny smak umami przez wiele lat pozostawał w cieniu pozostałych, jednak współczesne odkrycia i zainteresowanie naukowe przywróciły mu zasłużoną popularność.
Słowo „umami” pochodzi z języka japońskiego i oznacza „przyjemny, mięsny smak”. Co ciekawe, umami został zidentyfikowany już na początku XX wieku, kiedy to japoński chemik Kikunae Ikeda wykrył w glonach kombu substancję odpowiedzialną za ten unikalny smak – kwas glutaminowy. Od tego momentu umami stopniowo zyskiwał uznanie, a odkrycia na temat receptorów smakowych biorących udział w jego odbiorze przyniosły mu oficjalne miejsce w katalogu podstawowych smaków obok dobrze znanych czterech.
Przez długi czas umami pozostawał w sferze produktów orientalnych, jednak jego zastosowanie i znaczenie w kuchni światowej stale rośnie. W dzisiejszych czasach umami jest często spotykany w daniach, które zawierają bogate w białko składniki, takie jak mięso, sery, pomidory, soja czy grzyby. Co sprawia, że ten smak resonuje z naszymi zmysłami tak intensywnie? Dlaczego smak umami jest tak uwielbiany?
Naukowcy sugerują, że nasza tolerancja i preferencja dla umami mogą mieć swoje korzenie w ewolucji. Smak ten sygnalizuje obecność białek, które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dla wielu, to właśnie umami dodaje potrawom głębi i złożoności, której brakuje w przypadku prostych smaków. Burger z doskonale zgrillowanym bekonem, serowa zapiekanka lub nawet boleśnie proste spaghetti z sosem pomidorowym – wszystkie te potrawy czerpią swoją wyśmienitość właśnie z tego tajemniczego smaku.
Umami bywa również kluczowym komponentem w procesie tworzenia tzw. „komfortowego jedzenia”. Głęboki, satysfakcjonujący smak umami nierzadko wiąże się z poczuciem zadowolenia po zjedzeniu sycącego posiłku, co czyni go niezastąpionym elementem rozkoszy jedzenia. To może również tłumaczyć, dlaczego kucharze na całym świecie, od domowych amatorów aż po zawodowych szefów kuchni w prestiżowych restauracjach, coraz częściej sięgają po składniki bogate w umami, aby wzbogacić swoje dania.
Jednym z klasycznych przykładów potraw zawierających umami jest włoska kuchnia. Pomidory, sery parmezan i suszone mięso charcuterie to tylko kilka z wielu elementów, które uderzają w nuty umami, przyciągając smakoszy do talerza. Również w azjatyckiej kuchni umami zajmuje niezwykle ważne miejsce. Sos sojowy, miso, czy dashi to stałe elementy w kuchni japońskiej, które doskonale prezentują pełnię tego smaku.
Dodatkowo, umami jest szczególnie istotny dla diety wegetariańskiej i wegańskiej, gdzie zastępuje często brakujące nuty smakowe pochodzące z mięsa. Wykorzystanie produktów bogatych w umami, takich jak grzyby, dojrzałe pomidory, czy różnego rodzaju fermentowane produkty, może wzbogacić i urozmaicić jadłospis, którym kierują się osoby unikające produktów zwierzęcych.
Podsumowując, umami to nie tylko piąty smak – to brama do głębszego zrozumienia jedzenia i jego roli w naszym życiu. Dzięki swojej zdolności do wzmacniania i urozmaicania potraw, stał się on nieocenionym sojusznikiem każdego kucharza. Odkrywanie i eksperymentowanie z umami to otwarcie się na nowe doznania smakowe, które mogą całkowicie zmienić nasze podejście do gotowania i jedzenie.
Bez względu na to, czy jesteś szefem kuchni, czy domowym kucharzem, warto zanurzyć się w świat umami i odkryć nieograniczone możliwości, jakie niesie ze sobą ten tajemniczy smak. Przeczytaj więcej na: https://www.swiat-kobiet.pl/umami-co-to-jest-jaki-to-smak-jak-go-uzyskac/.
„`